پایتخت نخستین تمدن ایران- همدان یکی از شهرهای باستانی ایران محسوب می‌شود که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی را در اختیار مسافران جهان قرار داده است. تعداد زیادی از مورخان این شهر را پایتخت تمدن ایران می‌دانند. با سفر به این شهر باعث می‌شود شما با مجموعه‌ای از آثار تاریخی دوره‌های مختلف مانند شهر تاریخی اکباتان، شگفتی‌های طبیعی مانند غار علیصدر و همچنین مجموعه توریستی گنج نامه و … آشنا شوید. بازدید از بازار سنتی همدان و مجموعه‌ای از ادویه‌ها و سوغاتی‌های محلی نیز توصیه می‌شود.
تاریخ همدان
بررسی‌های باستان شناسی در تپه‌های تاریخی گودین تپه و سگاوی نزدیک شهر کنگاور و همچنین تپه نوشیجان در ملایر به کشف بخشی از فرهنگ و تمدن مادها منجر شد که این شامل اولین نمونه‌های خط و کتیبه، اولین اشکال سکه و اولین جلوه‌های فرهنگ دینی و معماری ایرانی است. در مدت ۱۵۰ سال سلطنت مادها، شهر همدان ثروت و فراوانی زیادی داشت. پس از سقوط مادها، هرچند پایتخت نخستین تمدن ایران- همدان، پایتخت بودن خود را از دست داد، اما یکی از سه پایتخت هخامنشیان محسوب می‌شد. بقایای ستون‌های سنگی، کتیبه‌های باستانی گنج نامه، کاخ‌های هخامنشی، لوح‌ها و جام‌های نقره و طلا پیدا شده در همدان که قدمت آن به این دوره برمی‌گردد، حکایت از اهمیت این منطقه و شهر دارد.
جاذبه‌های تاریخی داخل شهر
در اینجا لیستی از مکان‌های دیدنی در داخل همدان آمده است:
آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر عریان بنایی برای یادبود دوران معاصر است. این بنا در یک زمین مرتفع و درصد به شمال غربی شهر همدان در میدان باباطاهر بنا شده است. این شخص که از شاعران و عارفان بزرگ زمان خود بود در قرن یازدهم زندگی می‌کرد.
مقبره ابن سینا
مقبره ابن سینا در شهر همدان و در میدانی به همین اسم واقع شده، از طرفی این مقصد گردشگری برای افرادی مانند پزشکان، فیلسوفان و همه افرادی که نیاکان علوم امروزی را محترم می‌شمارند بسیار ارزشمند است.
تپه تاریخی اکباتان
در زمان حکومت مادها، شهری به نام اکباتان وجود داشته که پایتخت ایران بوده است. این شهر و شهرهای رم و آتن از معدود شهرهای باستانی جهان هستند که هنوز باقی مانده‌اند.
گنبد علویان
این گنبد نمونه عالی و منحصر به فرد از معماری ایرانی اسلامی است که پس از اسلام بنا نهاده شده است. این گنبد در چهارباغ علویان و همجوار میدان امامزاده عبدالله در پایتخت نخستین تمدن ایران- همدان واقع شده است. معماری و هنر گچبری این شاهکار از منحصر به فردترین هنرها بعد از اسلام در همدان است.
امامزاده حسین
این بنای زیارتی در مرکز شهر همدان و واقع در ابتدای خیابان شهدا بنا شده و همچنین یکی از اثرهای ممتاز معماری همدان با گنبد چشم نواز آجری است.
برج قربان
برج قربان یکی از بناهای تاریخی مربوط به قرن سیزدهم و چهاردهم قمری می‌شود. این برج در محله زند همدان بین چهارباغ شهید مدنی خیابان طالقانی نزدیک دبیرستان ابن سینا قرار گرفته شده این مکان مقبره شیخ الاسلام حسن بن عطار حافظ علی همدانی و همچنین گروهی از امیران سلجوقی را شامل می‌شود.
مسجد جمعه همدان
طبق گفته‌های کتاب هگمتانه، معماران این مسجد را با الهام از مساجد ساخته شده در قزوین، تهران و چند شهر دیگر که در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده‌اند، بنا کردند.
بازار سنتی همدان
بازار سنتی همدان در کنار خیابان باباطاهر و شهدا واقع شده که قدمت بیش‌تر بناهای بازار مربوط به دوره قاجاریه است. در قسمت‌هایی از این بازار سقف‌های آن گنبدی شکل است.
حمام قلعه همدان
حمام قلعه همدان از حمام‌های سنتی محسوب می‌شودو این حمام در یکی از محله‌های اصیل و قدیدمی همدان به نام محله قلشق تراشان واقع شده است. قدمت این قلعه به دوره قاجاریه برمی‌گردد و ۱۵۰۰ متر مربع مساحت دارد.
موزه تاریخ طبیعی همدان
این موزه در انتهای خیابان چهارباغ همدان واقع شده مجموعه بی‌نظیر از گونه‌های مختلف جانوری گیاهی و گونه‌های طبیعت مرتبط با اقلیم ایران و جهان وجود دارد.
مجسمه شیر سنگی
این مجسمه شکل اولین خود را بر اثر فرسایش از دست داده است، اما بقایای مجسمه که از جنس سنگ می‌باشد باقی مانده از دوران باستان است. در واقع این بنای سنگی یک مربع چهار ضلعی بوده که یک مجسمه به شکل شیر بر روی یک پایه قرار دارد.
جاذبه‌های تاریخی خارج از شهر
اطلاع از جاذبه‌های تاریخی در خارج از شهر همدان می‌تواند شما را در ترغیب به بازدید از آن‌ها دعوت کند.
گنجنامه همدان
محوطه‌هایی که کتیبه‌های گنجنامه در آن قرار گرفته به شهر همدان بسیار نزدیک هستند. این مکان در واقع کتیبه‌های حکاکی شده روی یکی از صخره‌های کوه الوند و در ۵ کیلومتری سمت غرب همدان و در انتهای دره عباس آباد آن قرار دارد. این آثار مربوط به دوران خشایار شاه و داریوش که پادشاهان هخامنشیان بودند، است.
مقبره حبقوق نبی
یکی دیگر از جاذبه‌های استان همدان آرامگاه حبقوق نبی نبی است که در شهر زیبای تویسرکان واقع شده است. این آرامگاه یکی از مقبره‌های قدیمی ایران محسوب می‌شود.
جاذبه‌های طبیعی شهر همدان
در اینجا لیستی از شگفتی‌های طبیعی خارج از همدان آمده است
دشت میشان همدان
این دشت که از جاذبه‌های طبیعی این شهر محسوب می‌شود در گذشته پادشاهان هخامنشی به عنوان اقامتگاه تابستانی از آن استفاده می‌کردند و آن را به دلیل هوای مطبوع و هوای مصنوعی که دارد به عنوان پایتخت تابستانی تعیین کرده بودند.
سراب گیان
با رانندگی از همدان به سمت نهاوند به مدت نیم ساعت و در ۲۰ کیلومتری قبل از رسیدن به نهاوند یکی از چشم نوازترین تالاب‌ها به نام سراب گیان را می‌بینید. معنی لغوی این تالاب سراب گیان است که در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده و یکی از پرآب‌ترین تالاب‌های ایران محسوب می‌شود.
غار علیصدر در کبودرآهنگ
این غار در روستای علیصدر شهرستان کبودرآهنگ قرار دارد. برای بازدید از این غار می‌توانید به سمت ۷۵ کیلومتری شمال غربی همدان حرکت کنید. غار علیصدر یکی از زیباترین غارهای طبیعی جهان است. این غار از نمونه‌های کمیاب غارهای آبی محسوب می‌شود و برای بازدید از داخل غار می‌توانید از قایق‌های پارویی که در دسترس می‌باشند، استفاده کنید.
همدان پایتخت تاریخی ایران با جاذبه‌های زبانزد آن
همدان به عنوان پایتخت تاریخ تمدن ایران، یکی از شهرهایی در کشور محسوب می‌شود که علاوه بر جاذبه‌های تاریخی در داخل و خارج از شهر، دارای جاذبه‌های طبیعی شگفت انگیزی نیز است. سفر به همدان علاوه بر پاسخ به علاقه دوستداران تاریخ و تمدن برای افراد دوستدار طبیعت نیز مناسب است.