عید سعید غدیر خم، بی‌شک یکی از بزرگترین و پرشورترین اعیاد مسلمانان، به‌ویژه شیعیان، در سراسر جهان است. این روز نه تنها یادآور واقعه‌ای تاریخی و سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام است، بلکه نمادی از تجدید میثاق با ارزش‌های الهی و پیوند ناگسستنی با ولایت و امامت به شمار می‌رود. در این روز پربرکت، شیعیان سراسر دنیا با برپایی جشن‌ها و آیین‌های ویژه، سرور و شادمانی خود را ابراز می‌کنند و با توسل به پیام غدیر، بر اهمیت عدالت، رهبری صالح و همبستگی تأکید می‌ورزند. این عید، فرصتی است برای تامل در آموزه‌های غنی اسلام و تقویت وحدت و برادری میان مسلمانان.با توجه به اینکه در آستانه این عید بزرگ هستیم . مادر این مطلب از مجله گردشگری بلیط اینجا نگاهی خواهیم داشت به نحوه برگزاری مراسم جشن غدیر در جای جای کشورمان ایران .
تهران؛ پایتخت شور و میزبانی غدیر
تهران در آستانه و روز عید غدیر خم، به کانون اصلی شور و هیجان و میزبانی برنامه‌های بی‌نظیر این عید بزرگ تبدیل می‌شود. شهر حال و هوایی متفاوت به خود می‌گیرد؛ خیابان‌های اصلی، معابر فرعی و حتی کوچه‌پس‌کوچه‌ها با ریسه‌های رنگارنگ، پرچم‌های سبز و مزین به نام “یا علی” و “عید ولایت” آذین‌بندی می‌شوند و فضایی سراسر معنوی و پرنشاط بر پایتخت حاکم می‌گردد. از چند روز قبل از عید، نشانه‌های این جشن بزرگ در گوشه‌وکنار شهر نمایان می‌شود و مردم با شوق و ذوق خاصی به استقبال این ایام می‌روند.
جشن بزرگ ۱۰ کیلومتری عید غدیر
محوری‌ترین و شاید باشکوه‌ترین رویداد، “جشن بزرگ ۱۰ کیلومتری عید غدیر” است که در سال‌های اخیر به یکی از نمادهای اصلی این جشن در تهران تبدیل شده و هزاران نفر از شهروندان را، از کودک و نوجوان گرفته تا جوان و کهنسال، در مسیری طولانی از پیاده‌رویی، جشن و سرور، گرد هم می‌آورد. این رویداد عظیم که معمولاً در خیابان ولیعصر یا مسیرهای مشابه برگزار می‌شود، فراتر از یک راهپیمایی ساده است؛ این جشن در واقع یک نمایشگاه بزرگ از عشق و ارادت مردمی است که شامل برنامه‌های متنوعی می‌شود:
اجرای گروه‌های سرود متعدد
گروه‌های مختلف سنی با لباس‌های متحدالشکل، سرودهای حماسی و آیینی در وصف امیرالمؤمنین (ع) اجرا می‌کنند و شور و هیجان خاصی به جشن می‌بخشند.
تئاترهای خیابانی با مضمون غدیر
هنرمندان با اجرای نمایش‌های کوتاه و پرمعنا، پیام غدیر را به زبان هنر به مخاطبان منتقل می‌کنند.
مسابقات فرهنگی و تفریحی
برای گروه‌های سنی مختلف، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، مسابقاتی با جوایز ارزنده برگزار می‌شود که به جذابیت جشن می‌افزاید.
غرفه‌های متنوع فرهنگی و هنری
این غرفه‌ها محصولات فرهنگی، صنایع دستی، و اقلام مرتبط با عید غدیر را عرضه می‌کنند.
خدمات رفاهی و پذیرایی گسترده
از همه مهم‌تر، برپایی صدها موکب مردمی است که توسط مردم و هیئات مذهبی راه‌اندازی می‌شوند. این موکب‌ها با نذری‌های متنوع، از شربت و چای و شیرینی گرفته تا غذاهای گرم، از شرکت‌کنندگان پذیرایی می‌کنند و فضایی از برکت و سخاوت را به نمایش می‌گذارند.
برای تضمین هرچه باشکوه‌تر و منظم‌تر برگزار شدن این جشن‌ها، به‌ویژه در پایتخت، اخیراً نشست‌هایی با حضور مسئولین شهری (مانند شهرداری تهران)، نهادهای فرهنگی (نظیر سازمان فرهنگی هنری شهرداری) و نمایندگان تشکل‌های مردمی و هیئات مذهبی برگزار شده است. این نشست‌ها نشان‌دهنده عزم جدی و هماهنگی کامل برای فراهم آوردن فضایی شاد و معنوی برای عموم شهروندان است. محورهای اصلی این برنامه‌ریزی‌ها شامل:
افزایش مشارکت مردمی: تأکید بر نقش اصلی مردم و گروه‌های خودجوش در برپایی موکب‌ها و فعالیت‌های فرهنگی.
تنوع برنامه‌ها:طراحی برنامه‌هایی برای گروه‌های سنی و سلیقه‌های مختلف، از کودکان تا سالمندان.
امنیت و بهداشت:اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ امنیت شرکت‌کنندگان و رعایت نکات بهداشتی در موکب‌ها.
مدیریت ترافیک و تسهیل عبور و مرور:همکاری پلیس راهور و سازمان حمل و نقل برای سهولت دسترسی مردم به مسیر جشن.
در کنار این رویدادهای عظیم و خیابانی، هیئات مذهبی، مساجد و گروه‌های جهادی نیز در سطح محلات فعالانه مشارکت دارند. آن‌ها با برگزاری مراسم مولودی‌خوانی، سخنرانی‌های مذهبی با محوریت خطبه غدیر، و برپایی ایستگاه‌های صلواتی در محلات، نقش فعالی در ایجاد فضایی روحانی و پربرکت ایفا می‌کنند و شور غدیر را در تمام نقاط شهر تسری می‌بخشند.
نقش و نگار غدیر در شهرهای آیینی و تاریخی
جشن عید غدیر خم تنها به پایتخت محدود نمی‌شود؛ بلکه شور و ارادت به امیرالمؤمنین (ع) در جای‌جای ایران، به‌ویژه در شهرهای آیینی و تاریخی، با آداب و رسوم خاص و رنگارنگ خود را نمایان می‌سازد. این شهرها با پیشینه‌های مذهبی و فرهنگی عمیق خود، میزبان جلوه‌های ویژه‌ای از این عید بزرگ هستند که هر یک، داستانی از ارادت و پیوند ناگسستنی با ولایت را روایت می‌کنند.
قم؛ پایتخت مذهبی ایران
در شهر مقدس قم، که به عنوان پایتخت مذهبی ایران و خاستگاه حوزه‌های علمیه شناخته می‌شود، عید غدیر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران، کانون اصلی مراسم و جشن‌های این عید هستند. صحن و سرای حرم غرق در نور و سرور می‌شود و هزاران زائر و مجاور، دانشجویان علوم دینی از سراسر جهان و خانواده‌های قمی، در برنامه‌های باشکوهی شرکت می‌کنند. این مراسم شامل خطبه‌خوانی غدیر، مولودی‌خوانی توسط مداحان برجسته، اجرای تواشیح و سرودهای آیینی، و سخنرانی‌های مذهبی است که بر ابعاد مختلف واقعه غدیر و اهمیت آن تأکید دارند. موکب‌های نذری در اطراف حرم و خیابان‌های اصلی، با توزیع شیرینی و شربت، حال و هوای خاصی به شهر می‌بخشند.
مشهد؛ میعادگاه عاشقان
مشهد الرضا، میزبان بارگاه قدسی امام هشتم شیعیان، حضرت علی بن موسی الرضا (ع)، در روز عید غدیر به طور مضاعف نورانی و مملو از حضور عاشقان می‌شود. صحن‌ها و رواق‌های حرم مطهر رضوی در شب و روز عید غدیر، مملو از زائرانی است که برای عرض تبریک و تجدید میثاق با اهل بیت (ع) به این مکان مقدس شتافته‌اند. آستان قدس رضوی برنامه‌های ویژه و گسترده‌ای را برای این ایام تدارک می‌بیند که شامل مراسم خطبه‌خوانی، اجرای برنامه‌های هنری و فرهنگی در دارالحجه و صحن جامع رضوی، و پذیرایی از زائران می‌شود. نورافشانی، پخش گل و شربت در میان جمعیت، و حضور خادمان حرم با لباس‌های آراسته، فضایی سرشار از بهجت و معنویت را پدید می‌آورد. مشهد در این ایام، نه تنها میزبان زائران داخلی، بلکه پذیرای خیل عظیمی از زائران و گردشگران خارجی است که برای تجربه این شور معنوی به ایران سفر کرده‌اند.
شیراز؛ شهر شعر و ولایت
در شهر شیراز، پایتخت فرهنگی ایران و مهد ادب و عرفان، عید غدیر با ترکیبی از معنویت و اصالت فرهنگی جشن گرفته می‌شود. حرم مطهر حضرت احمد بن موسی (ع) معروف به شاهچراغ (ع)**مرکزیت اصلی مراسم و جشن‌های مردمی را به خود اختصاص می‌دهد. این حرم با نورافشانی و گل‌آرایی زیبا، میزبان جشن‌هایی است که علاوه بر برنامه‌های مذهبی، شامل اجرای گروه‌های حافظ‌خوانی و سعدی‌خوانی با مضامین ولایی و مدح امیرالمؤمنین (ع)نیز می‌شود. فضای معنوی و فرهنگی شهر در این ایام، با برگزاری محافل شعرخوانی غدیری و نمایشگاه‌های هنری با این مضمون، بیش از پیش پررنگ می‌شود. دید و بازدید از سادات و برپایی سفره‌های اطعام نذری نیز از جمله آداب رایج در شیراز است.
یزد و اصفهان؛ بازتاب تاریخ و سنت
در شهرهای تاریخی یزد و اصفهان، عید غدیر با رعایت آداب و رسوم کهن و در بستری از معماری سنتی و اصیل جشن گرفته می‌شود. مردم این شهرها، که به سنت‌گرایی و حفظ آیین‌های باستانی شهره‌اند، با برگزاری جشن‌هایی که ریشه‌های عمیق در فرهنگ عامه دارد، به استقبال غدیر می‌روند. برپایی سفره‌های اطعام غدیر (به ویژه با غذاهای محلی)، دید و بازدید گسترده از سادات محله و خانواده‌ها، و هدیه دادن سادات به کودکان و نوجوانان، از جمله رسوم رایج است. در اصفهان، میدان نقش جهان و مساجد تاریخی اطراف آن، شاهد برپایی مراسم جشن و مولودی‌خوانی هستند. در یزد نیز محلات قدیمی و حسینیه‌ها، کانون برگزاری جشن‌ها و بازخوانی خطبه غدیر می‌شوند که در کنار جشن‌های نوین، اصالت و قدمت این عید را به نمایش می‌گذارند.
غدیر در مناطق بومی؛ اصالت و شور مردمی
عید غدیر خم، علاوه بر شهرهای بزرگ و مذهبی، در پهنه وسیع ایران و در میان اقوام و فرهنگ‌های گوناگون نیز با آداب و رسوم بومی و محلی خاصی برگزار می‌شود که نشان‌دهنده عمق نفوذ این عید در تار و پود زندگی مردم است. این جشن‌ها، هرچند ممکن است به شکوه پایتخت نباشند، اما با اصالت و صمیمیت خاص خود، جلوه‌های بی‌نظیری از ارادت مردم به اهل بیت (ع) را به نمایش می‌گذارند.
شمال ایران
در استان‌های شمالی ایران، مازندران و گیلان، عید غدیر با فضایی از شادمانی و معنویت روستایی همراه است. در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک، مردم با تزیین مساجد و حسینیه‌ها، و برپایی ایستگاه‌های صلواتی در کنار جاده‌ها و معابر اصلی، به استقبال این عید می‌روند. سادات محلی در این مناطق، از احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و مردم برای تبریک عید و دریافت عیدی (که معمولاً مبلغی ناچیز یا شیرینی محلی است) به منزل آن‌ها می‌روند. اطعام “غدیری” در این مناطق، اغلب شامل غذاهای بومی و محلی است که با همکاری و مشارکت اهالی تهیه و توزیع می‌شود. جشن‌ها معمولاً در فضاهای باز و با اجرای سرودهای مذهبی و مولودی‌خوانی همراه است.
استان‌های جنوبی
در استان‌های جنوبی ایران، به‌ویژه در خوزستان که خاستگاه بسیاری از اقوام عرب‌زبان است، عید غدیر با جلوه‌هایی از فرهنگ بومی و مهمان‌نوازی گرم مردم همراه است. در شهرهایی مانند اهواز، آبادان و خرمشهر، مردم عرب‌زبان با پوشیدن لباس‌های محلی زیبا، برافراشتن پرچم‌ها و پارچه‌نوشته‌ها بر سر در منازل و مساجد، و اجرای موسیقی‌های بومی و مذهبی، این عید را جشن می‌گیرند. مراسم “هوسه” و “یزله” (رقص‌های آیینی با مضامین مذهبی) در برخی مناطق برگزار می‌شود که نمادی از شادی و اتحاد است. اطعام غدیر در این مناطق بسیار رایج است و خانواده‌ها با تهیه غذاهای محلی، سفره‌های نذری خود را برای عموم می‌گسترانند. دید و بازدید از سادات و دادن عیدی به کودکان نیز از رسوم اصلی این مناطق است. در بوشهر و هرمزگان نیز، مراسم مشابهی با محوریت مساجد و حسینیه‌ها و با شور و حرارت خاص مردم جنوب برگزار می‌شود.
آذربایجان و دیگر مناطق ترک‌زبان؛ همبستگی و احترام به سادات
در مناطق ترک‌زبان ایران، از جمله آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان، عید غدیر خم با پایبندی به سنت‌ها و احترام ویژه به سادات برگزار می‌شود. آذین‌بندی مساجد، خیابان‌ها و حسینیه‌ها، و برپایی ایستگاه‌های صلواتی برای توزیع شربت و شیرینی رایج است. در این مناطق، روز غدیر به عنوان “عید سادات” شناخته می‌شود و مردم با حضور در منازل سادات و تبریک این روز، ارادت خود را به اهل بیت (ع) نشان می‌دهند. سادات نیز با دادن عیدی به مهمانان، به‌ویژه کودکان، محبت خود را ابراز می‌کنند. مولودی‌خوانی به زبان ترکی آذری، تجمعات مذهبی و سخنرانی‌ها در وصف امیرالمؤمنین (ع)، از جمله برنامه‌های محوری در این مناطق است. مشارکت مردمی در تهیه و توزیع نذری‌ها و اطعام گسترده در روز عید، نشانی از همبستگی و نیکوکاری مردم این خطه است.
این تنوع در برگزاری مراسم غدیر، نشان‌دهنده آن است که پیام ولایت امیرالمؤمنین (ع) چگونه در عمق فرهنگ و سنت‌های مختلف ایرانی ریشه دوانده و هر قوم و منطقه‌ای، با زبان و شیوه خاص خود، این عید بزرگ را گرامی می‌دارد.
با بلیط اینجا همراه باشید :
مجموعه گردشگری راه توس راهی مطمئن برای آغاز سفر
تلفن تماس: ۰۵۱۳۲۲۳۳۰۰۰
شماره همراه: ۰۹۰۰ ۳۱۱ ۹۰۳۶
شماره همراه: ۰۹۱۰۳۱۱۹۰۳۶
وبسایت: راه توس
با بلیط اینجا همراه باشید .