گنبد نمکی طغرود

شاید اگر بخواهیم یکی از مهم‌ترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری در شهر قم را به شما معرفی کنیم گنبد نمکی طغرود اولین گزینه برای مطرح کردن باشد . این گنبد عظیم که تنها گنبد نمکی متقارن در جهان محسوب می‌شود به دلیل رنگ قرمز رنگ خاکش شبیه سیاره مریخ به نظر می‌رسد . همتای این جاذبه طبیعی در استان‌های فارس ، هرمزگان و سمنان هم وجود دارد . اما از مهم‌ترین گنبدهای نمکی ایران همین نمونه در قم است .

این اثر طبیعی دیدنی با فرسایشی نزدیک به ۶۰ میلیون سال ایجاد شده است و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های ژئوتوریسم( زمین گردشگری )ایران حسوب می‌شود . همه این دلایل ذکر شده و همچنین این موضوع که به اندازه کافی به این جاذبه مهم پرداخته نشده ما را بر این وا داشت که در این قسمت از مجله گردشگری بلیط اینجا شما را با گنبد نمکی طغرود آشنا کنیم .

گنبد نمکی چیست؟

شاید بهتر باشد ابتدا به سراغ این موضوع برویم که اصلاً گنبد نمکی چیست ؟ گنبد نمکی در واقع یکی از پدیده‌های زمین شناختی است که به لایه‌های بزرگ نمک زیرزمینی که به طرف سطح زمین حرکت کرده‌اند و شکل گنبدی مانند به خود گرفته‌اند اطلاق می‌شود . هسته ی مرکزی این پدیده از سنگ تشکیل شده و اغلب در مکان‌هایی که دمای بالا دارند ایجاد می‌شود .  از دیگر عوامل موثر در ایجاد گنبدهای نمکی بارندگی‌های فصلی است . به این صورت که بعد از بارندگی به علت تبخیر سریع آب باران در مناطق گرمسیر در سطح نمکی زمین اشکال جدید ایجاد می‌شود . اما این فرایند به همین راحتی نیست برای انجام آن میلیون‌ها سال زمان نیاز است .

معرفی گنبد نمکی طغرود

همانطور که گفتیم گنبد نمکی طغرود از مهمترین و دیدنی ترین جاذبه‌های طبیعی قم است که در اثر فرسایش لایه‌های نمکی و به صورت یک گنبد متقارن درآمده . پوسته این گنبد نمکی بسیار ضخیم و یکپارچه است و ۵ تا ۱۸ متر ضخامت پیدا کرده . در این پوسته به جز نمک ؛ سنگ‌های آندریت و گچ نیز وجود دارد . اگر از دور به این گنبد نگاه کنید منظره‌ای شبیه به سیاره ی دیگر و مریخ برایتان متصور خواهد شد . این جاذبه طبیعی در ۱۵ کیلومتری جاده قم به سمت جعفریه و قبل از دامشهر واقع شده است و از نظر زمین شناسی اهمیت زیادی دارد . بر اساس بررسی‌های محققان هر سال تنها یک میلی‌متر به ارتفاع و حجم این تپه افزوده می‌شود و ۶۰ میلیون سال زمان برده تا این گنبد نمکی به شکل کنونی آن درآید .

دلایل اهمیت گنبدهای نمکی

گنبدهای نمکی به طور کلی در همه جای دنیا پراکنده اند و به خاطر ساختار منحصر به فرد و زیبایشان مورد توجه زمین شناسان ، محققان و گردشگران قرار می‌گیرند . ایران هم به دلیل قرارگیری در مناطق گرمسیری و خشک ؛ گنبدهای نمکی متعددی را در خود جای داده که از مهمترین آنها گنبد نمکی طغرود قم است . این گنبدها علاوه بر ارزش علمی ؛ اهمیت فرهنگی و تاریخی هم دارند و در برخی مناطق به عنوان میراث طبیعی در نظر گرفته می‌شوند .

مسیر دسترسی

برای رفتن به گنبد نمکی طغرود باید از جاده اصلی قم به سمت دامشهر حرکت کرده و پس از گذشتن از پل راه آهن در مواجه با دو جاده موازی به طرف جاده سمت راست  مسیر خود را ادامه دهید . سپس با طی حدود ۹ کیلومتر به این گنبد طبیعی خواهید رسید .

دیدنی‌ها در گنبد نمکی قم

سطح پوشیده از بلورهای نمکی گنبد که در رنگ‌های بنفش ، سفید ،کرم ، قهوه‌ای ، آبی و قرمز جلوه‌گری می‌کنند از دیدنی‌ترین چیزهایی است که می‌توانید در بازدید از این جاذبه تماشا کنید.  این نما تصویری از سیاره مریخ در ذهن هر بازدید کننده‌ای تداعی می‌کند.  اما بخش‌های دیگری هم در اینجا وجود دارد ه می‌توانید از آنها دیدن کنید .

معدن نمک

در گذشته در این گنبد معدن نمکی وجود داشته که با توجه به غلظت پایینش امکان استفاده از نمک موجود در آن  برای مصارف صنعتی و غیر خوراکی فراهم بوده است . اما در سال‌های اخیر به دلیل برداشت‌های غیر اصولی و غیرقانونی از قسمت‌های مفید گنبد این معدن تعطیل شده .این برداشت‌های غیر اصولی باعث شده بود باطله های معدنی از جمله لایه‌های گچ نمک‌های مارن و … به گنبد وارد شود و خطرات زیست محیطی را نیز به همراه داشته باشد . اخیرا سازمان صنایع و معادن استان قم با هدف حفاظت از این جاذبه طبیعی پیشنهاد تغییر کاربری این معدن به جاذبه گردشگری را ارائه کرده است . با محقق شدن این امر می‌شود زمینه لازم برای جذب بیشتر گردشگر در این منطقه و توسعه اقتصادی و اجتماعی محلی را ایجاد کرد .

دریاچه گنبد نمکی طغرود

دریاچه شور و تلخ در داخل گنبد نمکی و طغرود به وجود آمده است که آب آن خاصیت درمانی دارد . اطراف این دریاچه به وسیله‌ی صخره‌های نمکی و کوه‌ها احاطه شده . در فصل تابستان به خاطر حجم بالای تبخیر آب لایه‌های قطور نمکی تشکیل می‌شود که گاهی قطر آنها به نیم متر هم می‌رسد. در فصل‌های پربارش حجم آب دریاچه افزایش پیدا می‌کند و گستره وسیعی را در بر می‌گیرد. اما در فصل‌های خشک حجم این آب کاهش پیدا کرده و گاهی به جز یک گودال کوچک در مرکز چیزی یافت نمی‌شود . بسیاری از آب این دریاچه برای درمان بیماری‌های مفصلی و پوستی استفاده می‌کنند .

کاروانسرای کوه نمک

در ۱۵ کیلومتری جاده جعفریه و در بخش جعفرآباد کاروانسرایی وجود داشته که متعلق به دوره سلجوقیان می‌باشد. این کاروانسرا که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده مربع شکل بوده و چهار ایوان دارد . هرکدام از این ایوان‌ها محراب‌ها و حجره‌های کوچکی برای اسکان مسافران داشته است . ساختار کاروانسرای کوه نمک به این گونه ایست که علاوه بر اسکان مسافران از آنها در برابر حوادث طبیعی و هجوم دشمنان نیز محافظت می‌کرده . بازدید از این سازه تاریخی در این منطقه نیز خالی از لطف نیست چراکه شما را با معماری و تاریخ غنی ایران در دوره حکومت سلجوقیان آشنا می‌کند .

بهترین زمان برای بازدید

با توجه به آب و هوای گرم این منطقه بهترین فصل برای بازدید از گنبد نمکی طغرود بهار و پاییز است . چرا که تابستان‌ها به قدری هوا گرم می‌شود که گاهی تحمل آن برای غیر محلی ها طاقت فرسا بوده و منجر به گرمازدگی می‌شود . در زمستان‌ها هم وزیدن بادهای شدید شاید لذت بازدید از این جاذبه طبیعی را برایتان کمتر کند .

در مجله گردشگری بلیط اینجا بیشتر بخوانید :

گنبد نمکی جاشک