غار علیصدر همدان
استان همدان و به ویژه شهر باستانی همدان در مرکز آن با داشتن جاذبه‌های گردشگری بسیار و چشم اندازهای طبیعی منحصر به فرد یکی از محبوب‌ترین مقاصد سفر در ایران به شمار می‌رود . همچنین قرار گرفتن بزرگترین غار آبی کشور در این استان باعث شده سالانه مسافران زیادی به قصد بازدید و ماجراجویی به این منطقه بروند . غار علیصدر همدان که در روستایی به همین نام واقع شده با داشتن ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری در کل ایران به شمار می‌رود که در طول سال صدها هزار بازدید کننده داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند . در ادامه با مجله گردشگری بلیط اینجا همراه باشید تا شما را با این غار شگفت انگیز و دیدنی آشنا کنیم .
غار علیصدر کجاست ؟
همانطور که در مقدمه هم اشاره کردیم غار علیصدر همدان در ۷۵ کیلومتری شمال غربی این شهر و در شهرستان کبودرآهنگ واقع شده . در واقع روستایی به همین نام میزبان غار علیصدر می‌باشد . فاصله این جاذبه طبیعی با تهران حدود ۳۳۵ کیلومتر یعنی ۴ ساعت است . کوه‌های زاگرس و ارتفاعات ساری قیه این غار آبی را در خود جای داده اند .
معرفی غار علیصدر
غار علیصدر همدان تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی جهان است که در آن امکان قایقرانی در مسیری طولانی وجود دارد . این غار که از بزرگترین غارهای آبی دنیا به شمار می‌رود به دلیل داشتن گذرگاه‌های ممتد آبی و دریاچه‌ای وسیع و قابل قایقرانی گسترده از منحصر به فردترین جاذبه‌های طبیعی ایران و حتی جهان به شمار می‌رود .
این جاذبه به صورت کاملاً طبیعی و در طی زمان شکل گرفته و قدمت آن به دوره دوم زمین شناسی می‌رسد . علت شکل‌گیری آن هم نتیجه ترکیب آب حاصل از بارش باران با گاز دی اکسید کربن موجود در هوا می‌باشد . در نتیجه این ترکیب اسیدکربنیک ضعیف تشکیل شده و نفوذ آن در زمین‌های آهکی و انجام واکنش شیمیایی ترکیبی ناپایدار به نام بی‌کربنات کلسیم را به وجود می‌آورد . این ترکیب ناپایدار خاصیت محلول در آب را دارد و درون لایه‌های آهکی ضخیم فضاهای داخلی ایجاد می‌کند . این فضاها در طی میلیون‌ها سال گسترش پیدا کرده در نهایت غار شگفت‌انگیز علیصدر را شکل می‌دهند .
فضای داخلی این غار به این گونه ایست که دالان‌ها و تالارها و راهروهای باریک و پر پیچ و خمی در آن وجود دارد . بعضی از این راهروها بن‌بست و بعضی دیگر به یکدیگر وصل می‌شوند . گردشگران می‌تواند با استفاده از قایق‌ها از این راهروها گذر کرده و از شگفتی‌های غار دیدن کنند . یکی دیگر از جاذبه‌های تماشایی غار علیصدر همدان دریاچه بزرگ و پرآب در بخش مرکزی آن است که آب آن از چشمه‌های زیرزمینی و ریزش مداوم آب از دیواره‌ها و سقف غار تامین می‌شود .
تاریخچه
بر اساس شواهد تاریخی به دست آمده غار علیصدر همدان قبلاً پناهگاه انسان‌ها بوده است و قدمت آن به بیش از ۱۹۰ میلیون سال پیش می‌رسد . در واقع مردم همدان از سالیان دور از وجود این غار آگاه بودند و از آب آن نیز استفاده می‌کردند . اما درباره کاربری گردشگری آن آگاهی نداشتند . غار علیصدر در سال ۱۳۴۲ توسط ۱۴ نفر از اعضای گروه کوهنوردی مورد بازدید و کاوش قرار گرفت. این گروه اطلاعات بسیار مفیدی از آن را در روزنامه‌ها منعکس کردند .
چند سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۶ خبر کشف یک غار بزرگ و شگفت انگیز در رسانه ملی باعث شد کوهنوردان و طبیعت دوستان به بازدید از این جاذبه طبیعی بروند . در ابتدا دهانه غار بسیار باریک و فقط ۵۰ سانتی‌متر بود همین باعث شده بود فقط افراد حرفه‌ای بتوانند وارد آن شوند . اما در سال ۱۳۵۳ رئیس هیئت کوهنوردی همدان به کمک افراد محلی دهانه غار را به عرض ۵ متر و ارتفاع ۳ متر باز و سایر شرایط لازم را برای ایجاد امکان بازدید عمومی از غار علیصدر همدان را فراهم کرد . این جاذبه طبیعی در سال ۱۳۸۷ به عنوان بیست و سومین اثر طبیعی ملی ایران در لیست میراث ملی به ثبت رسید .
علت نام‌گذاری غار علیصدر
بنابر اطلاعات به دست آمده اهالی روستای علیصدر و سایر روستاهای اطراف از این غار به عنوان منبع و مخزن آب و سد استفاده می‌کرده اند . نام این روستا در بسیاری از اسناد موجود علی سد ذکر شده . در سال ۱۳۵۰ پیمانکار و مجری طرح احداث کننده جاده برای رفت و آمد به این روستا نام علیصدر را بر تابلوی راهنمای پروژه ثبت کرد و از آن پس این روستا و غار موجود در آن به این نام لقب گرفت . بنابراین اگرچه در حال حاضر این جاذبه را به عنوان علیصدر می‌شناسیم اما در گذشته به دلیل آب‌های سردی که در آن وجود داشته به آن علی سرد می‌گفتند .
موجودات غار علیصدر
غار علیصدر همدان به دلیل نداشتن نور و شرایط زندگی موجودات زنده و گیاه خاصی را در خود ندارد . تنها موجود زنده‌ای که در این غار مشاهده شده نوعی موجود سخت پوست ۲ سانتی‌متری می‌باشد . بر اساس کاوش‌ها و گفته غواصان به غیر از تک سلولی‌ها و جلبک‌هایی که بر اثر رفت و آمد درون غار ایجاد شده‌اند موجود زنده و یا گیاه دیگری در این مکان زیست نمی‌کند .
چکیده‌ها و چکنده‌های غار علیصدر
ارتفاع سطح سقف غار علیصدر از سطح آب در برخی از قسمت‌ها حدود ۱۰ متر است . این سقف سرتاسر پوشیده از کربنات کلسیم و در برخی دیگر از قسمت‌ها مخلوط با عناصر دیگر است که در مسیر جریان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده اند . رسوب‌ها به شکل‌های مختلف استالاکتیت‌ها یا همان چکنده‌ها درآمده اند .
هر کدام از این چکیده‌ها یا چکنده‌ها اسامی جالبی دارند که از جمله آنها می‌توان به : گل کلمی ، سوزنی ، برفکی ، چتری ، نی غار و … اشاره کرد . وجود املاحی مانند آهن ، منیزیم ، روی سرب و مس در این ناحیه از پوسته زمین باعث ایجاد رنگ‌های زیبا و متنوع در این اشکال شده است . معروف‌ترین اشکالی که بازدیدکنندگان این غار مشاهده می‌کنند عبارتند از : پنجه اژدها ، میدان ستون‌ها ، پنجه عقاب ، دروازه غار ، شیرغار ، تخت جمشید و …
قایق رانی در غار علیصدر همدان
همانطور که گفتیم یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های غار علیصدر همدان امکان قایقرانی در آن می‌باشد که باعث شده این جاذبه شهرت جهانی نیز پیدا کند . در واقع گردشگران پس از ورود به غار و طی مسافتی در خشکی به اسکله قایق‌ها می‌رسند . آنجا با پوشیدن جلیقه نجات سوار قایق‌های پدالی می‌شوند . در طی مسیر راهنمای قایق با دادن اطلاعات مفید و جذاب درباره غار و حرکت در دالان‌های متعدد و راهروهای باریک شما را با شگفتی‌های این جاذبه طبیعی آشنا می‌کند .
چند نکته جالب درباره غار علیصدر
- غار علیصدر از بزرگترین غارهای آبی جهان است که طولانی ترین مسیر قایقرانی در داخل غار را دارد .
- با اینکه این غار در سطح زمین قرار گرفته اما هیچگونه گاز سمی در آن وجود ندارد . بنابراین مشکلی برای تنفس در داخل غار نخواهید داشت .
- آب دریاچه سرشار از املاح معدنی است و قابل آشامیدن نمی‌باشد .
- بیشترین ارتفاع از عمق آب تا سقف غار چیزی حدود ۵۵ متر است .
- غار علیصدر همدان سالانه بیش از یک میلیون بازدید کننده دارد .
- سیگار کشیدن و عکاسی با فلش داخل غار ممنوع است .
- موبایل در داخل غار علیصدر به دلیل قرارگیری در عمق زمین آنتن نمی‌دهد .
- تاکنون ۱۲ کیلومتر از دهلیزها و مسیرهای غار شناسایی شده است . اما به دلیل صعب العبور بودن تنها ۳ کیلومتر از آنها مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد .
- آب دریاچه بدون رنگ و بو است .
- دمای غار علیصدر همدان در تمام طول سال ثابت و بین ۱۲ تا ۱۴ درجه سانتیگراد است .
- هوای داخل غار بسیار سبک بوده و دارای سکون مطلق است .
بهترین فصل برای سفر به غار علیصدر
همانطور که می‌دانید استان همدان به ویژه روستاهای آن از مناطق سردسیر ایران به شمار می‌رود . این منطقه در فصل زمستان سرمای سخت و برف‌های سنگی را تجربه می‌کند . بنابراین اگر قصد سفر به این استان و بازدید از غار علیصدر همدان را دارید بهتر است فصل‌های بهار و تابستان را برای سفرتان برنامه‌ریزی کنید . اگرچه دمای داخل غار در فصل‌های مختلف تقریباً یکسان بوده و خنک می‌باشد .
قیمت بلیط غار علیصدر
قیمت بلیط غار علیصدر همدان در سال ۱۴۰۳ شمسی به ازای هر نفر گردشگر داخلی ۱۸۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۵۰۰ هزار تومان می‌باشد .
این غار در نیمه اول سال از ساعت ۸ صبح تا ۶ بعد از ظهر و در نیمه دوم سال از ساعت ۸ صبح تا ۳ بعد از ظهر میزبان گردشگران می‌باشد .
در مجله گردشگری بلیط اینجا بیشتر بخوانید :
راهنمای سفر به همدان | هر چیزی که باید در مورد همدان بدانید
پایتخت نخستین تمدن ایران- همدان، شهر هخامنشی